Szanowni Państwo!

Wypowiedź Prezesa Prawa i Sprawiedliwości Jarosława Kaczyńskiego na temat Ruchu Autonomii Śląska wywołała niesamowity klangor. Mnóstwo ambicjonerów zabrało głos w nadziei zaistnienia na publicznej scenie, a niektórzy postanowili zatrudnić w tej sprawie nawet prokuraturę i niezawisłe sądy – bo wiadomo, że we wszelkich dyskusjach to właśnie one coraz częściej mają ostatnie słowo.

Im jednak głośniejszy jest klangor, tym trudniej zrozumieć, o co w tej sprawie chodzi naprawdę. Nie jest zresztą wykluczone, że klangor jest podnoszony w tym właśnie celu – by opinia publiczna nie zorientowała się w istocie sprawy wcale, albo – by zorientowała się jak najpóźniej. A wszystko zaczęło się od tego, że na podstawie polsko-niemieckiego traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, doszło w Polsce do oficjalnego wyodrębnienia niemieckiej mniejszości narodowej, która wkrótce, w ordynacji wyborczej, uzyskała wyborcze przywileje. Kiedy zwróciłem uwagę Trybunałowi Konstytucyjnemu, że ówcześnie obowiązująca konstytucja zabrania i to pod groźbą kary, zarówno pozytywnej, jak i negatywnej dyskryminacji ze względu na przynależność narodową – otrzymałem przesiąkniętą krętactwami odpowiedź, że wszystko jest w jak najlepszym porządku, bo zasada równości obywateli wobec prawa dopiero wtedy jest zrealizowana, gdy prawo traktuje obywateli nierówno. Tak naprawdę, zarówno te przywileje, jak i te krętactwa Trybunału były następstwem szantażu, jaki strona niemiecka miała zastosować wobec ministra Krzysztofa Skubiszewskiego – że jak nie będzie ustępliwy, to ujawnią, iż był konfidentem Służby Bezpieczeństwa – co niestety było prawdą. Ujawnił ten fakt publicznie wiosną 1992 roku ówczesny doradca premiera Olszewskiego Krzysztof Wyszkowski – co zresztą stało się powodem uchwały lustracyjnej Sejmu.

Kolejne, przyjmowane przez Polskę traktaty związane z przyłączaniem naszego kraju do Unii Europejskiej, przyznawały mniejszościom narodowym nie tylko przywileje wyborcze, ale również inne możliwości polityczne. Oczywiście wszelkie wyodrębnianie z ogółu obywateli jakichś grup niesie ze sobą potencjalne niebezpieczeństwo, bo mamy w związku z tym dwie możliwości: albo wyodrębnia się taka grupę, żeby ją prześladować, albo – żeby obdarzyć ją jakimiś wyjątkowymi przywilejami. I jedno i drugie jest sprzeczne z zasadą równości obywateli wobec prawa, a ponadto – niebezpieczne, bo prowadzi albo do buntu prześladowanych, albo do wrogiej reakcji tych, którzy nadzwyczajnych przywilejów nie mają. W warunkach polskich dochodzi do tego dodatkowe ryzyko, że sztuczne napięcia na tle narodowościowym mogą zostać wykorzystane przez państwa trzecie, które w ten sposób mogą próbować odwrócenia przynajmniej niektórych skutków II wojny światowej.

I niezależnie od intencji uczestników Ruchu Autonomii Śląska, takiego niebezpieczeństwa nie tylko nie można wykluczyć, ale wydaje się ono coraz bardziej prawdopodobne. Zarówno polityka regionalizacji, forsowana u nas przez Unię Europejską, jak i ruchy autonomiczne, prowadzą do osłabienia, a w perspektywie – do likwidacji unitarnego charakteru państwa i jego federalizacji. Mówił o tym sam dr Jerzy Gorzelik z Ruchu Autonomii Śląska, wyrażając nadzieję, że do roku 2020 Polska będzie państwem federalnym. Taka federalizacja może być znakomitym elementem scenariusza rozbiorowego, do którego mogą przecież zostać włączone również elementy inne, na przykład – zmiana stosunków własnościowych na Ziemiach Zachodnich i Północnych.

Obecny klangor wybuchł na tle istnienia bądź nieistnienia narodowości śląskiej. Warto przypomnieć, że ponieważ władze polskie odmawiają rejestracji Związku Ludności Narodowości Śląskiej, jego przywódca, pan Andrzej Roczniok, jeszcze w 2007 roku skierował skargę na Polskę do Trybunału w Strasburgu. Do tej pory skarga ta nie została rozpatrzona, ale obecnie, za sprawą Narodowego Spisu Powszechnego, skarga może zyskać nieoczekiwane wsparcie. Oto bowiem w kwestionariuszu spisowym, który jest oficjalnym, polskim dokumentem państwowym, pojawiła się możliwość wpisania narodowości śląskiej, jako „innej”. Działacze Ruchu Autonomii Śląska liczą na to, że tym razem narodowość tę wpisze 10 razy więcej osób, niż w roku 2002, kiedy wpisało ja 170 tysięcy obywateli. W ten oto sposób Polska sama może podłożyć się Trybunałowi w Strasburgu, bo skoro wprowadziła do własnych dokumentów tę narodowość, to jakże może nie uznawać prawa jej członków do politycznego organizowania się? Takie rzeczy mogą być oczywiście przypadkowe, ale mogą też takie nie być, a w tej sytuacji klangor może również służyć odwracaniu uwagi opinii publicznej od istoty sprawy. I chyba tak właśnie jest.

Mówił Stanisław Michalkiewicz