Szanowni Państwo!

Minął okres świątecznej nirwany, ale kiedy wydawało się, że pora już na bolesny powrót do rzeczywistości okazało się, że owszem - wracamy do rzeczywistości, ale rzeczywistości podstawionej. Nasz nieszczęśliwy kraj z dnia na dzień okazał się krajem najszczęśliwszym na świecie - bo jakże inaczej określić sytuację, kiedy do szczęścia brakuje nam już tylko dwóch rzeczy: wygranej na Euro 2012 i uwolnienia z ukraińskiego więzienia Julii Tymoszenko? Jeśli chodzi o Euro 2012 - sprawa jest jasna. Rozbudowany do monstrualnych rozmiarów przemysł rozrywkowy pracuje pełną parą, żeby przynajmniej na najbliższe dwa miesiące każdemu zamiast głowy przyprawić piłkę. Piłka, wiadomo: pusta w środku, więc człowiek z piłką zamiast głowy nie ma żadnych zmartwień i chętnie uwierzy, że jest mu dobrze, a będzie jeszcze dobrzej - zwłaszcza gdy koko koko euro spoko strzeli gola. Już starożytni Rzymianie zauważyli, że igrzyska znakomicie odciągają ludzi od innych spraw - a przecież taki Neron, czy Kaligula nawet nie mógł marzyć o takim aparacie propagandowym, jaki Siły Wyższe oddały do dyspozycji premiera Donalda Tuska. Skoro na miesiąc przed rozpoczęciem rozgrywek media głównego nurtu już nie widzą świata poza Euro 2012, to cóż dopiero będzie w czerwcu? Odlot całkowity - i o to właśnie chodzi.

Bardziej skomplikowana jest sprawa Julii Tymoszenko. Została ona oskarżona i skazana między innymi za malwersację prawie pół miliarda dolarów przy podpisaniu niekorzystnego kontraktu z rosyjskim Gazpromem. Mamy w związku z tym dwie możliwości: albo ten zarzut jest prawdziwy, albo nie. Jeśli jest nieprawdziwy, to znaczy, że ukraińskie państwo jest rodzajem organizacji przestępczej. Jeśli jednak jest prawdziwy - to na jakiej właściwie zasadzie politycy domagają się uwolnienia Julii Tymoszenko, która w tej sytuacji awansuje do rangi jakiegoś więźnia sumienia?

Przychodzi mi do głowy tylko jedna odpowiedź. Otóż jeśli zarzut postawiony Julii Tymoszenko jest prawdziwy, to żądanie jej uwolnienia dowodzi, iż domagający się tego politycy traktują sprawę Julii Tymoszenko jako niebezpieczny precedens, w następstwie którego żaden z nich nie będzie pewien dnia ani godziny. Podobnie po śmierci Stalina sowieccy politycy zawarli rodzaj porozumienia, że nawet w przypadku różnicy zdań, już nie będą się nawzajem zabijali, ani nawet - wsadzali do więzień. Rzeczywiście - trudno znaleźć przykład polityka, który poniósłby odpowiedzialność za swoje bęcwalstwa - więc z tego punktu widzenia ich nerwowa reakcja na uwięzienie Julii Tymoszenko jest całkowicie zrozumiała.

Ale podczas gdy zainteresowanie opinii publicznej za sprawą mediów głównego nurtu kierowane jest na piłkę kopaną i niewymowne cierpienia Julii Tymoszenko - w ubiegły poniedziałek w Katowicach spotkały się organizacje promujące tak zwaną „śląskość”: Ruch Autonomii Śląska, Związek Ludności Narodowości Śląskiej, Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej i Związek Górnośląski. Uczestnicy tego „śląskiego szczytu” przedstawili postulat, by ich przedstawiciele uczestniczyli w posiedzeniach Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Chodzi między innymi o projekt ustawy złożony przez śląskich posłów Platformy Obywatelskiej, przewidujący uznanie dialektu śląskiego za język regionalny.

12 maja 2003 roku, na niecały miesiąc przed referendum akcesyjnym, Polska podpisała Europejską Kartę Języków Regionalnych, która w stosunku do Polski weszła w życie 1 czerwca 2009 roku. Dokument ten wprowadza kategorię języka regionalnego, który - zgodnie z postanowieniami Karty - ma być stosowany w edukacji - od przedszkola do studiów wyższych, w sądach - w postępowaniu karnym i cywilnym, a także w urzędach i mediach. Mówiąc krótko - język regionalny ma charakter języka równorzędnego z językiem urzędowym. Dotychczas jedynym dialektem uznanym w Polsce za język regionalny jest dialekt kaszubski - co nastąpiło na podstawie ustawy z 6 stycznia 2005 roku. Gdyby starania uczestników „śląskiego szczytu”, jaki w ubiegły poniedziałek odbył się w Katowicach, zostały uwieńczone powodzeniem, mielibyśmy już dwa języki regionalne.

Widzimy tedy, że podczas gdy uwaga opinii publicznej kierowana jest na piłkę kopaną i Julię Tymoszenko - program regionalizacji Polski, a zwłaszcza - jej zachodniej części - cały czas postępuje, realizowany cierpliwie i metodycznie. Warto więc przypomnieć, że 21 grudnia ubiegłego roku Sąd Rejonowy w Opolu zarejestrował narodowość śląską, do której w spisie powszechnym przyznało się 800 tysięcy obywateli polskich - częściowo również tych, którzy wcześniej uważali się za członków mniejszości niemieckiej. Możliwe, że to zwykła zmiana tożsamości narodowej, ale nie można wykluczyć również i tego, że taktyka instalowania na zachodnich obszarach państwa polskiego odrębnych narodowości posługujących się językami regionalnymi, została uznana za mniej ryzykowną i dzięki temu - bardziej skuteczną.

Warto w związku z tym zwrócić uwagę, że jednym z pierwszych polityków, który zdecydował się na bojkot Ukrainy w związku z uwięzieniem Julii Tymoszenko, był prezydent Niemiec Joachim Gauck. Być może był to z jego strony odruch solidarności z osobą, którą uznał za niesłusznie represjonowaną, ale ze względu na to, że Niemcy są państwem poważnym nie można wykluczyć i tego, że była to aluzja, iż strategiczne partnerstwo rosyjsko-niemieckie nie tylko trwa, ale w coraz większym stopniu wytycza ramy polityki europejskiej. Jak wiadomo, Niemcy sprzeciwiały się udziałowi Ukrainy w NATO i Unii Europejskiej, w następstwie czego z roku na rok utrwala się podział Europy na część „niemiecką” i część „rosyjską” - prawie dokładnie wzdłuż linii Ribbentrop-Mołotow, wytyczonej 23 sierpnia 1939 roku. Przeznaczeniem Ukrainy jest pozostawanie w „rosyjskiej” części Europy - a tymczasem prezydent Janukowycz próbuje wymigać się od Unii Celnej z Rosją i forsowanego przez Moskwę Związku Eurazjatyckiego. W tej sytuacji zapędzanie go do kąta pod humanitarnym pretekstem sprawy Julii Tymoszenko, to dla Putina prawdziwy prezent na inaugurację prezydenckiej kadencji. I Niemcy mu ten prezent ofiarowały.

Mówił Stanisław Michalkiewicz